Over Jan Tullemans

Jan Tullemans

Jan Tullemans werd geboren in Weert (L) op 27 december 1924 en overleed op 86 jarige leeftijd op 27 februari 2011. Jan was niet alleen een monumentaal schilder maar ook een schilder met een groot oeuvre. Hij was altijd aan het tekenen en tot aan zijn dood bleef hij dagelijks de gang maken naar zolder waar zijn atelier was.

Zijn werk kan het best gekarakteriseerd worden als expressionistisch. Naast een actief leven als schilder en docent schilderen op de academie voor industriële vormgeving te Eindhoven, leverde hij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het culturele klimaat in Weert. Hiervoor ontving hij in 1989 de penning van verdiensten van de gemeente Weert en werd hij in 2000 benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau. [WikiPedia]

Jan Tullemans als mens

Jan was vooral een energiek en gedreven persoon. Vol humor, altijd ontspannen en geïnteresseerd in de wereld maar ook in de mensen om hem heen. Hij was als mens en als kunstenaar verbonden met de stad en de streek, waar hij met overtuiging een belangrijke rol in speelde. Hij was een graag geziene figuur en is altijd de nestor van het Weerter kunstgebeuren geweest, alom gewaardeerd en gerespecteerd, en geprezen om zijn uitbundige levensplezier.

Je kon altijd bij hem terecht voor een advies of een goed gesprek en dat gebeurde dan ook meestal onder het genot van een glas bier of een borrel. Als hij in een goede bui was en met goed gezelschap moest er ook gezongen worden, en dat deed hij uit volle borst. Hij zag altijd de positieve kant van de zaak en hiermee heeft hij vele mensen geïnspireerd.

[Ton Wijnhoven]

Plezier en passie

Modeltekenen was voor Jan altijd plezierig en ontspannend, hij verheugde zich steeds op de vrijdagmiddag. Schilderen was voor hem serieuzer, meer het echte werk. “Als je een model kunt tekenen, kun je alles tekenen”, zei Jan. Ook dat je dit steeds moet blijven doen net zoals een pianist zijn vingeroefeningen steeds moet blijven doen.

Jan experimenteerde veel met zijn modeltekeningen, met diverse technieken en ook met voorbewerkt papier of tekenen op tijdschriftbladzijden. “Je kunt het toeval uitnodigen en ook een beetje sturen”. Dit leverde vaak verrassende resultaten op.

[Ton Wijnhoven]

Onweerstaanbaar schildersplezier

“La joie de peindre”. Het onweerstaanbare schildersgenot is ook de aansporing voor een schilder als Jan Tullemans om dag na dag de trap naar het atelier op te klauteren. Om overal en altijd met tekenpen en schetsblok present te zijn. Om momenten, plekken en invallen vast te leggen.

Jan Tullemans tekent zoals een Japanner fotografeert. Er zijn in de schetsboeken tal van tekeningen die een liefkozende hand verraden. Alsof de tekenhand dat wat het oog zag en bekoorde, nastreelde op het papier. Jan Tullemans koketteerde niet met die vlotte tekenhand. De tekeningen zijn maar zelden getoond.

Een favoriet motief is het vrouwelijk naakt, het blanke landschap. Hij weet dat te schilderen met een ingehouden ondertoon van erotiek. Een zindering van zinnelijkheid, die je soms even de adem beneemt.

[Sjef Kusters]

Er moest altijd voor gewerkt worden...

... niets kwam uit de hemel vallen. En dat voelde je in het atelier van Jan Tullemans. Er werd gewerkt, er werden doeken opgezet en weer overgeschilderd met dezelfde regelmaat en afwisseling als die van de dag en de nacht.

De sfeer rondom hem en zijn atelier, de vanzelfsprekende rust die hij uitstraalde, het gewone, eenvoudige gedrag, misschien zijn dat wel de dingen die me het meeste zijn bijgebleven en die nog steeds bewondering oproepen.

In de pauze van het modeltekenen pakte Tullemans zonder iets te zeggen een krijtje en tekende iets in mijn werk, zodat het figuratief wat toegankelijker werd. Later, veel later, ging het mij minder om die tekencorrectie, maar meer om het gedrag, de wijze waarop Jan bij mij in de buurt bleef, de pauzes benutte om het zaad te zaaien.

[René van den Broek]

Uit eigen ervaring...

... weet ik hoe moeilijk het is om de menselijke figuur te tekenen. Iedere kunstenaar zal het beamen; er ligt een bloedmooi model te poseren, staat de hele klas te ploeteren om een en ander op papier te krijgen. En dan zitten de kwasten en de tubes verf nog in de schilderskist. Met achteloos gemak verschijnen bij Jan de prachtigste vrouwen op het doek, niet om zijn technische kunnen te etaleren maar om de zeggingskracht. En daar gaat het uiteindelijk om, dat is wat het naakt onderscheidt van voyeurisme, porno of erger: kitsch.

Op een goed schilderij is geen enkel onderwerp taboe. En goeie schilderijen maakt Jan. Alle registers van een leven lang schilderen worden opengetrokken met als resultaat het leven zelf. Leve het naakt, leve de schilderkunst, leve Jan Tullemans !

[Servaas Tullemans]

Toen ik naar Helmond verhuisde...

... heb ik een tijd deelgenomen aan de vrijdagmiddag-modelgroep op het Kunstcollege. Met een groep kunstenaars werd daar zelfstandig gewerkt naar model. Jan zorgde voor de modellen. Hij zat als een “Godfather” in de kring met ploeterende tekenaars en schilders. Waar de anderen zo nu en dan steunden en zuchtten, leek hij, met achteloos gemak het model te vangen in lange sierlijke lijnen, de ene keer met krijt, de andere keer met inkt, soms kleur gebruikend, andere keren bleef het bij zwart/wit. Soms deelde hij een complimentje uit: “schoeën”. “Es ut nog geine tieed vur koffie ?”

[Julienne Tullemans]